440M (1,4116N) olarak kodlayabileceğimiz paslanmaz çelikler  içerisinde kategori edebileceğimiz ülkemizdede en çok kullanılan paslanmaz çeliktir. Namlu dayanımı, tokluk, paslanma direnci gibi ana konularda performmansı orta seviyelerdedir.

       4116  malesef ülkemizde yanlış tanıtılmıştır, Son kullanıcıya 4116 adı ile uzak doğunun çöp ürünleri satılmıştır,Bu ticarete ve ahlaka yakışmayan satış politikası neticesinde 4116 hiç haketmediği şekilde kötülenmiştir.Ülkemizde 4116 adı ile satılan ürenlerin 100/70 i aslında 4116 çelik değildir, 4116 çeliğik değişik ülkelerde üretilmektedir.Buda değişken kaliteler ortaya çıkarmaktadır.Hali hazırda bizim sattığımız ürün Alman menşeili olup OUTOKUMPU firması tarafından üretilmektedir,

4116 Çeliğin Artıları Eksileri Nelerdir?

         4116 çeliği  bıçak çeliği olarak değerlendirmek ve doğru bir fikir sahibi olabilmek için menşeine ve orjinalliğine emin olmalıyız.

Ağız Dayanımı: 4116 çelik ağız dayanımı konusunda orta seviyededir.Bir N690 performansı beklemek 4116 çeliğe haksızlık olur,.

Paslanma(Korozyon) Direnci: Sahip olduğu %15 krom(Cr) oranı ile çok yüksek paslanma direncine sahiptir. Bu krom oranı ile her türlü şartta ve her türlü bıçak üretiminde rahatlıkla kullanmak mümkündür.

Aşınma Direnci:  4116 çelik bizce kenidnden bekleneni karşılamamktadır,Günlük kullanımda yeterlidir,.

Keskinlik: 4116 çelik başarılı bir keskinlik kapasitesi sunar ve bilemesi kolaydır.

Tokluk: 4116 çelik gayet iyi bir tokluğa sahiptir. kolay kolay kırılmaz

n

         4116 çelikten hangi bıçaklar  yapmalıdır?

Böhler 4116 çelik çoğu konuda yeterlidir, bu sebeple 4116  çeliğin bıçak için özellikle yeni başlayanlar için yeterli bir tercih olduğunu söyleyebiliriz.

 Şef bıçakları, dalgıç bıçakları ve balık avında kullanılacak bıçaklar için yeterli tercihtir, . Bu sınıflar dışında ağır hizmet bıçaklarında ve zorlu ortamlarda zayıf kalacaktır.

Asidik ortamlarda tuzlu suda oksitlenebildiği gözlemlenmiştir,

 50cm ve üzeri büyük bıçakların üretiminden kaçınmalıyız. Yinede kırıldığına dair elimizde veri yoktur,

Bileşenleri

            C (Karbon): %0,5 – Aşınma direncinini artırıp çeliğe sertlik kazandırır, Yüksek miktarda karbonun eksisi çeliğe kırılganlık getirir,.

            Cr (Krom): %15 – Aşınma direnci ağız dayanımını için önemlidir. Aynı zamanda paslanma direncimizi belirleyen çok önemli bir etkendir. Bir çeliğin paslanmaz olabilmesi için Krom oranı minimum %13 olmalıdır.

            Mo (Molibden): %0,5 – Çeliğin işlenmesini kolaylaştırır, ve gücünü arttırır.

            Mn (Manganez): %1 – Sertliği ve kırılganlığı belirler. İdeal oranda olmadığı takdirde çeliğe zarar verebilir,

            Si (Silikon): %1 – Güce etki eder, arttırır.

            V (Vanadyum): %0.1 – Aşınma direnci için çok faydalı olmakla birlikte çeliğin sertleşmesinde çok büyük bir etkendir

4116 Çelik İçin Doğru Sertlik Değerleri Ne Olmalı

          4116 çelik iyi bir ısıl işlem ilse 60Hrc sertliğe ulaşabilir. Meneviş yapıldıktan sonra sertlik değeri bir miktar düşecektir. Uygulanacak meneviş reçetesi ile kullanabileceğimiz sertlik değerleri 40-58Hrc arasındadır.

          Sertlik tek başina 4116 çelik için geçerli bir referans değildir. 4116 çelik tokluk oranı yüksek bir çelik olsa dahi 58Hrc sınırın aşılması korozyona sebep olabilir, 

4116 Çelik Üretiminde Nelere Dikkat Etmelidir?

      İster kullanıcı olarak ister üretici olarak isterseniz satıcı olarak bıçak ile alakadar iseniz  4116 çeliğin işlenmesi hakkında muhakkak fikir sahibi olmak zorundasınız. Zira bu çelik üzerinden çokça sahtekarlık dönmektedir,4116 çeliğin iyi bir bıçağa dönüşmesi için gerekli reçete ile işlenmesi gerekir. Çeliğin uygun şekillendirmesi ve talaş kaldırma reçetesine riayet 4116 çeliği başarıya taşır,

          4116 çeliğin taktim şekli 2000mm uzunluğunda ve 1000mm genişliğinde olmakla birlikte pek çok farklı kalınlık ve ebatta   üretilmektedir. Plakaların üzerinde çeliği dış etkilerden koruyacak pütürlü bir yüzey bazı üreticilerde olmaktadır. 

Şekil Vermede Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

          4116 çelik fabrika çıkışı gayet yumuşaktır ve kolaylıkla işlenebilir. Başarılı ısıl işlem ile çelik gerekli vasıflara ulaşır. 4116 Çeliğinizi işlemek için  eğe, bant zımpara ve diğer aşındırıcı el aletlerinin ve makinelerin yanı sıra cnc, lazer, su jeti gibi makineleri  kullanabilirsiniz.

          Bıçak yapmak için 4116 çeliği dövemezsiniz, dövmemeniz gerekir, Çeliği dövmek bıçağa artı değer katan bir işlem değildir, yanlızca bir şekillendirme yöntemidir. Aşındırma yönteminin çok zor ve maliyetli olduğu büyük parçalarda sıcak dövme sanayide tercih edilir ve işlemin tamamlanması, çeliğin mikro yapısının düzenlenmesi için pek çok zor aşama gerekir.

          4116 çelikten yaptığımız bıçaklar göreceli olarak oldukça küçük iş parçaları.Genelde kullandığımız çelik kalınlıkları genelde 4mm dir . Bu kalınlıkta bir 4116 çeliği dövmek gereksizdir ve yapısını bozmaktadır.  Bu kadar geniş ürün yelpazesi varken 4116 çeliği dövmek mantıksızdır,

Isıl İşlem

          4116 çeliğin ısıl işlemine dikkat etmeniz gerekir. Sertleştirme sırasında dalgalanmayan ısı ortamı ve oksijensiz ortam gerekmektedir.Aksi durumlar çeliğiniz için başarısız bir ısıl işleme sebep olur, paslanmazlık özelliğini kaybedebilir sertleşmeme olabilir, bu olumsuzluklar hatalı ısıl işlem sonucudur. Doğru ısıl işlem için vakumlu bir fırın en idealidir.

 Fakat doğru izolasyon ile ısı sabitliği sunabilen elektrikli fırınlar ile de ısıl işlem yapmak mümkündür, Ama tecrübe elzemdir. Unutmayın, ısıl işlem bir bütündür ve demlenme süresinden soğutma kısmına kadar çeliğiniz kesinlikle oksijen ile temas etmemelidir.

Başarılı bir ısıl işlem için izlemeniz reçetemiz nasıl olmalı?

Gerilim Giderme

          Bıçağınızın üretim aşamasında üzerinde biriken sitresi yok etmek için uygulanması önerilmelidir,

          Bıçağınızı fırında 800 C°-850 C° ‘ye kadar 30 dakika ısıtın ve fırın içinde oda sıcaklığına düşmesini bekleyin. Ortaya çıkacak mikro yapı gayet stabil olacaktır.

Sertleştirme

          N690 çelik için sertleştirme ısı aralığı 1030 C°–1080 C° arasındadır. Belirlenecek ısı değeri  çeliğin kütleisine istenen sertliğe göre belirlenmektedir. Tecrübelerimize göre 1060 C° doğru bir tercih olacaktır. 

Sertleştirme Isısı: 65OC 15DK

830C 15DK

1050C 15DK

Soğutma

          Su verme olarak  anılan bu işlem demirin çelik haline dönüşme evresidir.Bu aşamada çelik son derece kırılgandır,

Yağ ile soğutma

          Eğer bıçağınız 4mm üzeri ise uygun ısıl işlem yapı ile sertleştirmek mümkün. Eğer bu yöntemi seçecekseniz uygun ısıl işlem yağını seçtiğinizden ve yağ sıcaklığının 90 C° - 140 C° arasında olmasına dikkat edin, çeliğin yağa girişi çok hızlı olmalı ve tamamen soğuyana kadar bıçak yağ içerisinde hareket halinde olmalıdır. Bu işlem esnasında bıçağın oksijen ile kesinlikle temas etmemesi çok önemlidir.

Basınçlı hava ile soğutma

          Elektrikli fırın ve paslanmaz folyo ile oksijen ile teması önlenip yapılmalıdır, Fırından çıkarılan bıçak 2 alüminyum plaka arasına sıkıştırılır, 2 plaka arasında kalan boşluktan ağız kısmından başlayarak tüm bölgeler hızlı ve eşit bir şekilde tamamen soğutulmalıdır.Bunun için en az 5barlık bir basınç gerekmektedir,

Meneviş

          Yukarıda anlatılan reçeteye uyarsanız  60 HRC sertliğe ulaşabilirsiniz, Bıçağınız ısıl işlemim getirdiği sitres ile çok kırılgandır. Bu kırılganlığı gidermek için uygulayacağımız işlemin adını meneviştir ve yapılması elzemdir,

Meneviş ısı aralığı: 130 C°- 180 C° , arasında istenilen sertliğe göre 1saat x2 tekrar olarak yapılmalıdır,